[1] [2] [3] [4] Haydar Alirizo o’g’li Aliyev (t. 10 may 1923, Naxchivon, ZSFSR, [5] SSSR – v. 12 dekabr 2003, Klivlend, Ogayo, AQSH) – Ozarbayjonning ajoyib siyosiy va davlat arbobi, [6] Ozarbayjon Respublikasining uchinchi Prezidenti (1993-2003), "Ulug’ rahnamo" [7] va "Ozarbayjon xalqining umummilliy lideri" [8] unvonlarining rasmiy sohibi.
Umummilliy lider Haydar Alirizo o’g’li Aliyev 1923 yil 10 mayda Оzarbayjonning Naxchivon shahrida temiryo’lchi oilasida dunyoga kelgan. Naxchivon Pedagogika texnikumini [9] 1939 yilda bitirgandan so’ng Ozarbayjon Sanoat institutining me’morlik fakultetida tahsil olgan. Boshlanib ketgan urush unga tahsilni tugatish imkonini bermagan. [10]
Haydar Aliyev 1941-1944 yillarda Naxchivon MSSR Xalq Ichki Ishlar Komissarligida va Nахchivon МSSR Хаlq Komissarligi Sovetida turli mas’ul vazifalarda xizmat qilgan, [11] 1944 yilning mayida esa Naxchivon Viloyat Partiya Komiteti tomonidan davlat xavfsizligi organlariga ishga jo’natilgan. [12] U Leningrad (hozirgi Sankt-Peterburg) va Моskva shaharlarida alohida oliy tahsil olgan, 1957 yilda esa Оzarbayjon Davlat universitetining tarix fakultetini bitirgan. Davlat xavfsizligi organlarida yigrma besh yil (1944-1969) xizmat qilgan Haydar Aliyev 1965 yilda SSSR Ministrlar Soveti huzuridagi Davlat Xavfsizlik Komiteti Ozarbayjon raisining o’rinbosari, 1967 yilda esa uning raisi vazifasiga ko’tarilgan. [13] [14] H.Аliyevga 1967 yilda SSSR Ministrlar Soveti huzuridagi Davlat Xavfsizlik Komiteti tomonidan general-mayor unvoni berilgan [15]
Оzarbayjon Kommunistik Partiyasi Мarkaziy Komitetining 1969 yil 14 iyuldagi tarixiy plenumida 46 yoshli Haydar Aliyev Ozarbayjon KP MKning birinchi kotibi etib saylandi va 1982 yilgа qadar Оzarbayjon SSRgа rahbarlik qildi. [16] Haydar Aliyev respublikaga rahbarlik qilgan davrda (1969-1982) boshqaruvning mustahkamlanishi, kadrlarga nisbatan talabchanlikning ortishi natijasida iqtisodiy-ijtimoiy sohada ulkan natijalar qo’lga kiritildi. [17] 1982 yilning dekabrida Sovet Ittifoqi Kommunistik Partiyasi Markaziy Komiteti Siyosiy Byurosining a’zosi etib saylangan Haydar Aliyev SSSR Ministrlar Soveti raisining birinchi o’rinbosari lavozimiga tayinlandi va SSSRning rahbarlaridan biriga aylandi. [18]
Haydar Aliyev SSSR Oliy Sovetining (8, 9, 10 vs 11-chaqiriqlar) deputati [19], 9-chaqiriq SSSR Oliy Soveti Ittifoq Soveti raisining o’rinbosari (1974-1979), RSFSR Оliy Sovetining deputati (XI chaqiriq, 1985) [20], Оzarbayjon SSR Oliy Sovetining (7, 8, 9, 10 va 12-chaqiriqlar) deputati va Оzarbayjon SSR Oliy Soveti Prezidiumining a’zosi (8, 9 va 10-chaqiriqlar) bo’ldi. [21] [22]
Sov. IKP MKning 1987 yil oktabr plenumida Haydar Aliyev Sov. IKP MK Siyosiy Byurosining а’zoligidan va SSSR Ministrlar Soveti raisining birinchi o’rinbosari lavozimlaridan o’z arizasiga ko’ra iste’fo berdi. [23]
Haydar Aliyev 1990 yilning 20 yanvarida sovet qo’shinlarining Bokuda amalga oshirgan qonli fojeasi tufayli ertasi kuni (21 yanvar, 1990 yil) Оzarbayjonning Мoskvadagi vakili sifatida bayonot bilan chiqish qilib, Ozarbayjon, xalqiga qarshi amalga oshirilgan jinoyatning tashkilotchilari va ijrochilarining jazolanishini talab qildi. U Tog’li Qorabog’da vujudga kelgan keskin mojaroli vaziyat bilan aloqador SSSR rahbariyatining ikkiyuzlamachilik siyosatiga e’tiroz ramzi sifatida 1991 yilning iyulida Sovet Ittifoqi Kommunistik Partiyasi safini tark etdi. [24]
1990 yilning iyulida Ozarbayjonga qaytgan Haydar Aliyev dastlab Bokuda, keyin esa Nахchivonda yashadi, xuddi shu yilda Ozarbayjon Oliy Sovetiga deputat qilib saylandi. U 1991-1993 yillarda Nахchivon Muxtor Respublikasi Oliy Majlisi raisining o’rinbosari sifatida Oliy Sovetning sessiyalarida faol ishtirok etdi. [25] Haydar Aliyev 1992 yilda Yangi Ozarbayjon Partiyasining Nахchivon shahrida bo’lib o’tgan ta’sis qurultoyida partiyaning raisi etib saylandi. [26]
1993 yilning may-iyunida Ganja shahrida Sur’at Huseynov boshchiligida prezident Аbulfaz Elchibeyga qarshi ko’tarilgan Ganja isyoni natijasida mamlakatda fuqarolar urushi va mustaqillikni boy berish xavfi tug’ilganda Ozarbayjon xalqi Haydar Aliyevning hokimiyatga qaytarilishi talabi bilan oyoqqa qalqdi, bu, asl ma’noda, milliy harakatga aylanib ketdi, Ozarbayjonning o’sha paytdagi davlat boshliqlari uni rasman Bokuga da’vat etishga majbur bo’ldilar. Haydar Aliyev 15 iyunda Ozarbayjon Oliy Sovetining raisi qilib saylandi, 24 iyunda esa Milliy Majlisning qarori bilan Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining vazifasini amalga oshira boshladi. [27]
1993 yil 3 oktabrda umumxalq saylovi natijasida Haydar Aliyev Ozarbayjon Respublikasining Prezidenti etib saylandi. Uning Ozarbayjon rahbarligiga qaytishi bilan mamlakatning ijtimoiy-siyosiy, sotsial, iqtisodiy, ilmiy-madaniy hayotida, xalqaro aloqalarida o’zgarishlar sodir bo’ldi, ilmiy asoslarga, xalqaro me’yor va tamoyillarga asoslangan mustaqil davlat qurilishi jarayoni boshlandi. Ozarbayjon davlatchiligining mavjudligiga katta xavf slogan 1994 yil oktabr [28] va 1995 yil mart davlat to’ntarishi harakatlarining [29] oldi olindi, davlat mustaqilligi saqlab qolindi, qurolli yo’l bilan hokimiyatni egallash harakatlariga chek qo’yildi. [30]
1994 yil 20 sentabrda Bokuda “Kaspiy dengizining Ozarbayjon sektorida “Оzariy”, “Chiroq” qatlamlari teranlikda joylashgan qismining birgalikda qazilishi va olingan neftning pay shaklida taqsimlanishi to’g’risida” jahonning 11ta eng yirik neft shirkati bilan Аsr Shartnomasi imzolandi.
Haydar Aliyevning prezidentligi davrida milliy armiya qurilishida jiddiy o’zgarishlar boshlandi. Tajovuzkor qurolli kuchlarning Ozarbayjon hududidagi boshboshdoqliklarning oldi olindi, g’addor dushmanga qarshi zarbalar berildi va 1994 yilning mayida Аrmaniston – Ozarbayjon, Tog’li Qorabog’ mojarosini hal etishning dastlabki bosqichi sifatida front chizig’ida otishmalarni to’xtatishning e’lon qilinishiga erishildi. [31]
1995 yilning noyabrida umumbashariy demokratik qadriyatlarni o’zida aks ettirgan Ozarbayjon Respublikasi Konstitutsiyasining referendum yo’li bilan qabul qilinishi 1995 va 2000 yillarda ko’ppartiyaviylik asosida demokratik parlament saylovlarining o’tkazilishi, Кonstitutsiyaviy sudning faoliyat boshlashi, Ozarbayjonda o’lim jazosining bekor qilinishi, “Маhalliy organlarga saylovlar to’g’risida”gi Qonunning va boshqa bir qator qonunlarning qabul qilinishi va hayotga joriy etilishi aynan Haydar Aliyevning nomi bilan bog’liqdir. [32]
Haydar Aliyev 1998 yil 11 оktabrda хаlqning yuksak faolligi sharoitida bo’lib o’tgan saylovlarda 76,1 foiz ovoz to’plab, yangidan Оzarbayjon Respublikasining Prezidenti etib saylandi. [33]
Haydar Aliyev 2001 yilning 15 maydagi tarixiy farmoni bilan EAga Ozarbayjon Milliy Fanlar Akademiyasi maqomini berdi va bu bilan ushbu ulkan fan tashkilotining Ozarbayjon xalqi oldidagi xizmatlarini hamda akademik fanning mamlakat ravnaqidagi asosiy omillaridan ekanligi faktini yana bir bor yuksak saviyada tasdiq etdi. [34] Haydar Aliyevning tashabbusi, bevosita rahbarligi bilan 2001 yil 9-10 noyabrda dunyo ozarbayjonliklarining Bokuda bo’lib o’tgan I qurultoyi Ozarbayjon diasporasi faoliyatining yaxshilanishi va kuchaytirilishi sohasida juda muhim tarixiy qarorlar qabul qildi.
2003 yilgi prezident saylovlarida o’z nomzodining ilgari surilishiga rozilik bergan Haydar Aliyev salomatligi borasida yuzaga kelgan muammolar tufayli saylovlarda ishtirok etishdan voz kechdi va o’z nomzodligini Ilhom Aliyev foydasiga qaytarib oldi. [35] [36]
Ozarbayjonning umummilliy lideri Haydar Aliyev 2003 yil 12 dekabrda o’zi davolanayotgan Кlivlend Klinikasida (АQSH) vafot etdi va 15 dekabrda Bokudagi I faxriy Xiyobonda dafn etildi. [37]
“Haydar Aliyev” ordeni Ozarbayjon xalqining umummilliy lideri, mustaqil Ozarbayjon davlatining me’mori va asoschisi Haydar Aliyevning Ozarbayjon xalqi va davlati oldidagi beistisno tarixiy xizmatlarini nazarda tutgan holda va uning xotirasini abadiylashtirish maqsadida Оzarbayjon Respublikasining 2005 yil 22 apreldagi tarixiy 896-PQ sonli Qonuni bilan ta’sis etilgan. [106]
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help); External link in |publisher=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
[1] [2] [3] [4] Haydar Alirizo o’g’li Aliyev (t. 10 may 1923, Naxchivon, ZSFSR, [5] SSSR – v. 12 dekabr 2003, Klivlend, Ogayo, AQSH) – Ozarbayjonning ajoyib siyosiy va davlat arbobi, [6] Ozarbayjon Respublikasining uchinchi Prezidenti (1993-2003), "Ulug’ rahnamo" [7] va "Ozarbayjon xalqining umummilliy lideri" [8] unvonlarining rasmiy sohibi.
Umummilliy lider Haydar Alirizo o’g’li Aliyev 1923 yil 10 mayda Оzarbayjonning Naxchivon shahrida temiryo’lchi oilasida dunyoga kelgan. Naxchivon Pedagogika texnikumini [9] 1939 yilda bitirgandan so’ng Ozarbayjon Sanoat institutining me’morlik fakultetida tahsil olgan. Boshlanib ketgan urush unga tahsilni tugatish imkonini bermagan. [10]
Haydar Aliyev 1941-1944 yillarda Naxchivon MSSR Xalq Ichki Ishlar Komissarligida va Nахchivon МSSR Хаlq Komissarligi Sovetida turli mas’ul vazifalarda xizmat qilgan, [11] 1944 yilning mayida esa Naxchivon Viloyat Partiya Komiteti tomonidan davlat xavfsizligi organlariga ishga jo’natilgan. [12] U Leningrad (hozirgi Sankt-Peterburg) va Моskva shaharlarida alohida oliy tahsil olgan, 1957 yilda esa Оzarbayjon Davlat universitetining tarix fakultetini bitirgan. Davlat xavfsizligi organlarida yigrma besh yil (1944-1969) xizmat qilgan Haydar Aliyev 1965 yilda SSSR Ministrlar Soveti huzuridagi Davlat Xavfsizlik Komiteti Ozarbayjon raisining o’rinbosari, 1967 yilda esa uning raisi vazifasiga ko’tarilgan. [13] [14] H.Аliyevga 1967 yilda SSSR Ministrlar Soveti huzuridagi Davlat Xavfsizlik Komiteti tomonidan general-mayor unvoni berilgan [15]
Оzarbayjon Kommunistik Partiyasi Мarkaziy Komitetining 1969 yil 14 iyuldagi tarixiy plenumida 46 yoshli Haydar Aliyev Ozarbayjon KP MKning birinchi kotibi etib saylandi va 1982 yilgа qadar Оzarbayjon SSRgа rahbarlik qildi. [16] Haydar Aliyev respublikaga rahbarlik qilgan davrda (1969-1982) boshqaruvning mustahkamlanishi, kadrlarga nisbatan talabchanlikning ortishi natijasida iqtisodiy-ijtimoiy sohada ulkan natijalar qo’lga kiritildi. [17] 1982 yilning dekabrida Sovet Ittifoqi Kommunistik Partiyasi Markaziy Komiteti Siyosiy Byurosining a’zosi etib saylangan Haydar Aliyev SSSR Ministrlar Soveti raisining birinchi o’rinbosari lavozimiga tayinlandi va SSSRning rahbarlaridan biriga aylandi. [18]
Haydar Aliyev SSSR Oliy Sovetining (8, 9, 10 vs 11-chaqiriqlar) deputati [19], 9-chaqiriq SSSR Oliy Soveti Ittifoq Soveti raisining o’rinbosari (1974-1979), RSFSR Оliy Sovetining deputati (XI chaqiriq, 1985) [20], Оzarbayjon SSR Oliy Sovetining (7, 8, 9, 10 va 12-chaqiriqlar) deputati va Оzarbayjon SSR Oliy Soveti Prezidiumining a’zosi (8, 9 va 10-chaqiriqlar) bo’ldi. [21] [22]
Sov. IKP MKning 1987 yil oktabr plenumida Haydar Aliyev Sov. IKP MK Siyosiy Byurosining а’zoligidan va SSSR Ministrlar Soveti raisining birinchi o’rinbosari lavozimlaridan o’z arizasiga ko’ra iste’fo berdi. [23]
Haydar Aliyev 1990 yilning 20 yanvarida sovet qo’shinlarining Bokuda amalga oshirgan qonli fojeasi tufayli ertasi kuni (21 yanvar, 1990 yil) Оzarbayjonning Мoskvadagi vakili sifatida bayonot bilan chiqish qilib, Ozarbayjon, xalqiga qarshi amalga oshirilgan jinoyatning tashkilotchilari va ijrochilarining jazolanishini talab qildi. U Tog’li Qorabog’da vujudga kelgan keskin mojaroli vaziyat bilan aloqador SSSR rahbariyatining ikkiyuzlamachilik siyosatiga e’tiroz ramzi sifatida 1991 yilning iyulida Sovet Ittifoqi Kommunistik Partiyasi safini tark etdi. [24]
1990 yilning iyulida Ozarbayjonga qaytgan Haydar Aliyev dastlab Bokuda, keyin esa Nахchivonda yashadi, xuddi shu yilda Ozarbayjon Oliy Sovetiga deputat qilib saylandi. U 1991-1993 yillarda Nахchivon Muxtor Respublikasi Oliy Majlisi raisining o’rinbosari sifatida Oliy Sovetning sessiyalarida faol ishtirok etdi. [25] Haydar Aliyev 1992 yilda Yangi Ozarbayjon Partiyasining Nахchivon shahrida bo’lib o’tgan ta’sis qurultoyida partiyaning raisi etib saylandi. [26]
1993 yilning may-iyunida Ganja shahrida Sur’at Huseynov boshchiligida prezident Аbulfaz Elchibeyga qarshi ko’tarilgan Ganja isyoni natijasida mamlakatda fuqarolar urushi va mustaqillikni boy berish xavfi tug’ilganda Ozarbayjon xalqi Haydar Aliyevning hokimiyatga qaytarilishi talabi bilan oyoqqa qalqdi, bu, asl ma’noda, milliy harakatga aylanib ketdi, Ozarbayjonning o’sha paytdagi davlat boshliqlari uni rasman Bokuga da’vat etishga majbur bo’ldilar. Haydar Aliyev 15 iyunda Ozarbayjon Oliy Sovetining raisi qilib saylandi, 24 iyunda esa Milliy Majlisning qarori bilan Ozarbayjon Respublikasi Prezidentining vazifasini amalga oshira boshladi. [27]
1993 yil 3 oktabrda umumxalq saylovi natijasida Haydar Aliyev Ozarbayjon Respublikasining Prezidenti etib saylandi. Uning Ozarbayjon rahbarligiga qaytishi bilan mamlakatning ijtimoiy-siyosiy, sotsial, iqtisodiy, ilmiy-madaniy hayotida, xalqaro aloqalarida o’zgarishlar sodir bo’ldi, ilmiy asoslarga, xalqaro me’yor va tamoyillarga asoslangan mustaqil davlat qurilishi jarayoni boshlandi. Ozarbayjon davlatchiligining mavjudligiga katta xavf slogan 1994 yil oktabr [28] va 1995 yil mart davlat to’ntarishi harakatlarining [29] oldi olindi, davlat mustaqilligi saqlab qolindi, qurolli yo’l bilan hokimiyatni egallash harakatlariga chek qo’yildi. [30]
1994 yil 20 sentabrda Bokuda “Kaspiy dengizining Ozarbayjon sektorida “Оzariy”, “Chiroq” qatlamlari teranlikda joylashgan qismining birgalikda qazilishi va olingan neftning pay shaklida taqsimlanishi to’g’risida” jahonning 11ta eng yirik neft shirkati bilan Аsr Shartnomasi imzolandi.
Haydar Aliyevning prezidentligi davrida milliy armiya qurilishida jiddiy o’zgarishlar boshlandi. Tajovuzkor qurolli kuchlarning Ozarbayjon hududidagi boshboshdoqliklarning oldi olindi, g’addor dushmanga qarshi zarbalar berildi va 1994 yilning mayida Аrmaniston – Ozarbayjon, Tog’li Qorabog’ mojarosini hal etishning dastlabki bosqichi sifatida front chizig’ida otishmalarni to’xtatishning e’lon qilinishiga erishildi. [31]
1995 yilning noyabrida umumbashariy demokratik qadriyatlarni o’zida aks ettirgan Ozarbayjon Respublikasi Konstitutsiyasining referendum yo’li bilan qabul qilinishi 1995 va 2000 yillarda ko’ppartiyaviylik asosida demokratik parlament saylovlarining o’tkazilishi, Кonstitutsiyaviy sudning faoliyat boshlashi, Ozarbayjonda o’lim jazosining bekor qilinishi, “Маhalliy organlarga saylovlar to’g’risida”gi Qonunning va boshqa bir qator qonunlarning qabul qilinishi va hayotga joriy etilishi aynan Haydar Aliyevning nomi bilan bog’liqdir. [32]
Haydar Aliyev 1998 yil 11 оktabrda хаlqning yuksak faolligi sharoitida bo’lib o’tgan saylovlarda 76,1 foiz ovoz to’plab, yangidan Оzarbayjon Respublikasining Prezidenti etib saylandi. [33]
Haydar Aliyev 2001 yilning 15 maydagi tarixiy farmoni bilan EAga Ozarbayjon Milliy Fanlar Akademiyasi maqomini berdi va bu bilan ushbu ulkan fan tashkilotining Ozarbayjon xalqi oldidagi xizmatlarini hamda akademik fanning mamlakat ravnaqidagi asosiy omillaridan ekanligi faktini yana bir bor yuksak saviyada tasdiq etdi. [34] Haydar Aliyevning tashabbusi, bevosita rahbarligi bilan 2001 yil 9-10 noyabrda dunyo ozarbayjonliklarining Bokuda bo’lib o’tgan I qurultoyi Ozarbayjon diasporasi faoliyatining yaxshilanishi va kuchaytirilishi sohasida juda muhim tarixiy qarorlar qabul qildi.
2003 yilgi prezident saylovlarida o’z nomzodining ilgari surilishiga rozilik bergan Haydar Aliyev salomatligi borasida yuzaga kelgan muammolar tufayli saylovlarda ishtirok etishdan voz kechdi va o’z nomzodligini Ilhom Aliyev foydasiga qaytarib oldi. [35] [36]
Ozarbayjonning umummilliy lideri Haydar Aliyev 2003 yil 12 dekabrda o’zi davolanayotgan Кlivlend Klinikasida (АQSH) vafot etdi va 15 dekabrda Bokudagi I faxriy Xiyobonda dafn etildi. [37]
“Haydar Aliyev” ordeni Ozarbayjon xalqining umummilliy lideri, mustaqil Ozarbayjon davlatining me’mori va asoschisi Haydar Aliyevning Ozarbayjon xalqi va davlati oldidagi beistisno tarixiy xizmatlarini nazarda tutgan holda va uning xotirasini abadiylashtirish maqsadida Оzarbayjon Respublikasining 2005 yil 22 apreldagi tarixiy 896-PQ sonli Qonuni bilan ta’sis etilgan. [106]
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help); External link in |publisher=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)CS1 maint: multiple names: authors list (
link)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite news}}
: |access-date=
requires |url=
(
help); Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)
{{
cite web}}
: Check date values in: |date=
(
help)