Udruženje Q je prva registrovana organizacija u Bosni i Hercegovini za promicanje i zaštitu kulture, identiteta i ljudskih prava LGBTIQ osoba u Bosni i Hercegovini, kao i uklanjanje svih oblika diskriminacije i nejednakosti na temelju spola, roda, seksualne orijentacije, spolnog identiteta, rodnog identiteta, rodnog izražavanja i interspolnih obilježja. ^{[1] [2] [3] [4] [5] [6]}

Istok Bratić i Svetlana Đurković su pod okriljem već postojeće organizacije Bosna 14. Septembar počeli raditi na LGBTTIQ ljudskim pravima još u septembru 2002. godine. Tokom te i naredne godine, Istok i Svetlana su radili na umrežavanju sa organizacijama u regionu, započinjanju medijske vidljivosti, komuniciranju sa potencijalnim donorima i stvaranju zajednice kroz svakodnevne sastanke i druženja. Na sastanku Upravnog odbora u septembru 2003. godine je odlučeno da će se LGBTIQ incijativa Bosna 14. septembar registrovati kao LGBTIQ organizacija pod imenom “Q BiH”. ^[7] Registracija Q BiH rezultirala je imenom Udruženje Q za promicanje i zaštitu kulture, identiteta i ljudskih prava queer osoba. Udruženje je formalno registrovano 26. februara 2004. na nivou BiH kao prvo LGBTIQ udruženje. ^{[8] [5] [4] [9]} Djelovanje i rad Udruženja Q je bilo zasnovano na:

• standardima i principima ljudskih prava (Univerzalna deklaracija o ljudskim pravima i 16 međunarodnih konvencija koje čine sastavni dio zakonodavstva BiH), uključujući pristup sa stanovišta ljudskih prava koji podrazumijeva i uvažava ljudska prava i individualne karakteristike LGBTIQ populacije kao i svih drugih u BiH,
• i osnovama mirovnog, post-feminističkog i LGBTIQ pokreta. ^[10]

Udruženje Q je u novembru 2003. formalno počelo raditi na prvim projektima. Rad Udruženja Q bio je potpuno javan, što je u velikoj mjeri olakšalo postizanje medijske vidljivosti LGBTIQ tema. Suosnivačica Udruženja, Svetlana Đurković, je bila prva javno vidljiva queer osoba u BiH koja se pojavljivala na javnim RTV servisima i on-line medijima, dok su ostali članovi/ce bili/e dostupni/e za brojne intervjue i novinske članke uz zaštitu identiteta ^[5]

Udruženje Q je radilo direktno sa LGBTIQ zajednicom kroz treninge, seminare, radionice i organizovanje žurki. Prva kancelarija Udruženja Q, otvorena u novembru 2004. godine, služila je kao siguran prostor zajednici koja se tu okupljala svakodnevno. ^[11] U toj istoj kancelariji je održano prvo javno popraćeno lezbejsko vjenčanje na doček nove 2006. godine. ^[12] Biblioteka (Q-teka) je otvorena i sadržila je knjige, letke, brošure, informativne materijale i filmove na jezicima post-YU regiona kao i na engleskom jeziku. Prva LGBTIQ web stranica/portal u Bosni i Hercegovini, www.queer.ba, je pokrenuta od strane Udruženja Q 2003. godine, te je imala forum i chat koji je bio značajan virtualan prostor za umrežavanje LGBTIQ osoba. ^[13] Udruženje Q je iniciralo prvo online Pravno savjetovalište za LGBTIQ osobe 2003. godine. ^[14] Portal/forum Udruženja Q je zamijenio postojanje Homo kluba na www.sarajevo-x.com (sadašnji klix.ba) koji je u to vrijeme imao 174 članova/ica. ^[15] Prvi formalni projekti Udruženja Q su imali za cilj da kroz istraživanje obrade pet sektora kroz koje bi se mogla očitati situacija LGBTIQ osoba u BiH i nastaviti dalji rad, baziran na stvarnim potrebama i situaciji u BiH. Tih pet oblasti su legislativa, mediji, zdravlje, obrazovanje i pitanje ljudskih prava LGBTIQ osoba. Svih pet istraživanja je objavljeno iako jedno istraživanje u oblasti srednjoškolskog obrazovanje još uvijek nije. U saradnji sa BH Radio 1 Udruženje Q je realizovalo prve mjesečne radio emisije na temu LGBTIQ ljudskih prava, identiteta, kulture i aktivizma 2004. i 2005. godine. Udruženje Q je 2005. započelo rad na projektu “Q mreža u BiH” koji ima za cilj da kreira i podrži inter-aktivnosti i razvoj LGBTIQ zajednice u BiH, to jeste da se stvori BiH queer mreža. Rad na stvaranju mreže je pored Sarajeva obuhvatio Banja Luku, Bihać, Mostar, Trebinje i Tuzlu. Iste godine, Udruženje Q inicira Kampanju za ljudska prava seksualnih i rodnih manjina BiH zbog konstatacije da promocija Zakona o ravnopravnosti spolova ne uključuje spominjanje seksulane orijentacije i da LGBTIQ populacija a ni ostali ne znaju da ova vrsta zaštite postoji u BiH. ^[16] Ovaj projekat je uključio radionice sa populacijom, nevladinim sektorom i individualne sastanke sa vladinim predstavnicima/ama u Sarajevu, Mostaru i Banja Luci. Dodatno su organizovana dva okrugla stola za predstavnike/ce vladinog i nevladinog sektora u Sarajevu i Mostaru. Posteri, brošure i razglednice su distribuirane širom BiH i regiona, a za medije je organizovana press konferencija.

Udruženje Q je tokom svih godina rada organizovalo razne treninge, izložbe, radionice, ulične akcije i seminare na temu roda, spola, identiteta i ljudskih prava. Udruženje Q je u saradnji sa Fondacijom Cure iz Sarajeva učestvovalo u obilježavanju 16 Dana Aktivizma protiv nasilja po osnovi roda ili spola 2004.,2005. i 2006. godine. ^{[17] [18]} Prvi javni događaj je Udruženje Q organizovalo u maju 2005. godine - izložba fotografija u galeriji MAK, na temu HIV/AIDS: Izložba fotografija Christoph Burtschera pod imenom Možda je groznica. Zbog tebe, zbog mene, zbog ljubavi. ^[19] Izložba je otvorena 25. maja i trajala je pet dana. Na otvorenju koje je bilo medijski popraćeno je prisustvovalo oko 100 osoba. Udruženje Q je na isti dan (25.5.2005.) organizovalo prvi Queer party. 2006. godine Udruženje Q je u okviru projekta "Umjetnošću za ljudska prava / Arts for Rights" realizovalo prvu uličnu akciju u kojoj su sudjelovale LGBTIQ osobe u BiH na Pride dan 28.6. postavljajuči kišobrane duginih boja u parku Svjetlost u Sarajevu. Akcije sličnog tipa (postavljanje trakica duginih boja te, tegli, flaše, pločica sa mirovnim porukama, vjetrenjača i cvjetova po zelenim površinama grada, obilježavanje značajnih datuma kačenjem šalova i kravata duginih boja sa porukama ljudskih prava ^[20]) realizovale su se i u drugim gradovima BiH i pretočile su se u javne izložbe fotografija uličnog aktivizma, ^[21] radionice u Zagrebu uoči ZG Pridea, prve queer modne revije (u sklopu BH Fashion Week-a) u Sarajevu i Tuzli 2007. godine ^[22] a zatim i izložbe radova za prvi i drugi Queer Sarajevo Festival.

Udruženje Q je u periodu od juna do augusta 2006. godine u saradnji sa Vijećem za štampu u Bosni i Hercegovini, Udruženjem BH novinara, Gender centrom iz Republike Srpske, Agencijom za ravnopravnost spolova BiH , drugim novinarskim udruženjima u BiH te Gender Centrom Federacije Bosne i Hercegovine razmatralo i definisalo Preporuke za medije o tretiranju rodnih sadržaja u redovnom novinarskom izvještavanju i informiranju javnosti koje su usvojene na sjednici Vijeća-Savjeta za štampu 24.8.2006. ^[23] Udruženje je također te godine uz podršku Švedskog Helsinškog komiteta za ljudska prava i još 100-injak nevladinih organizacija pod pokroviteljstvom Helsinškog komiteta za ljudska prava u BiH započelo rad na nacrtu Zakona o zabrani diskriminacije. U rad na drugom nacrtu Zakona o zabrani diskiminacije se Udruženje Q uključilo kroz komentare i zatim direktniji rad 2009. godine kad je Zakon i usvojen. ^[24]

2007. godine Udruženje Q je krenulo sa realizacijom projekta prevencije HIV / AIDS-a sa LGBTIQ i MSM populacijom u sklopu konzorcija Udruženja " UG PROI" i Asocijacije XY na nivou Federacije Bosne i Hercegovine i Brčko distrikt a na državnom projektu finansiranom od strane Global fonda za borbu protiv side, tuberkuloze i malarije (Global Fund to Fight against AIDS, Tuberculosis and Malaria - GFATM). ^{[25] [26]}

Udruženje Q je završilo projektne aktivnosti krajem 2010. godine, a zatvorilo svoju kancelariju u maju 2011. godine, nastavljajući održavanje web stranice (www.queer.ba) koja je bila aktivna do 2017. godine. Udruženje Q je nastavilo da podržava formalne i neformalne LGBTIQ inicijative i organizacije u BiH i šire. Nova web stranica, www.udruzenjeq.org, je lansirana u septembru 2018. godine Udruženja Q.

Queer Sarajevo Festival je bio prvi javni queer festival u Bosni i Hercegovini organizovan od strane Udruženja Q, u septembru 2008. godine u Sarajevu. ^{[27] [28]} U skladu sa strateškim planom Udruženja Q, Udruženje Q i Sarajevski otvoreni centar su u septembru 2007. godine započeli sa planiranjem organizovanja Queer Sarajevo Festivala. Udruženje Q u martu 2008. godine prekida saradnju sa Sarajevski otvoreni centar zbog razilaženja u vrijednostima i principima, te je Udruženje Q nastavilo sa pripremama za održavanje Festivala kao i mjesečnim projekcijama ^{[29] [30]} dok je SOC trebao da preuzme rad na Queer zborniku. ^[5] Cilj Queer Sarajevo Festivala je bio da preispita heteronormativne i patrijarhalne vrijednosti, posebno one koje se tiču pitanja identiteta i seksualnosti, viđenih u kontekstu roda, spola i seksualne orijentacije. ^[31] Queer Sarajevo Festival je otvoren 24. septembra 2008. godine u Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu. Narednog dana je Udruženje Q održalo press konferenciju u Mediacentru te održalo diskusiju o javnom organizovanju queer dešavanja u regionu i ponudilo siguran prostor učesnicima/ama i gostima/šćama festivala. Aktivnosti zakazane za 26. septembar su bile otkazane kako bi se taj dan mogao iskoristiti za svaranje alternativnog bezbjednosnog plana sa policijom i zaštitarskom agencijom.

Festival je formalno prekinut kasno 26.9. usljed nemogućnosti da se učesnicima/ama, gostima/šćama, volonterima/kama i samom organizacionom timu Udruženja Q garantuje sigurnost i zbog snažnih kontra-reakcija javnosti, političkih predstavnika vlasti i jer su organizatori/ke, novinari/ke i posjetitelji/ke bili/e verbalno i fizički napadnuti/e od strane protivnika održavanja festivala, tj. vjerskih ekstremista (vehabija) i nacionalista. ^{[32] [33] [34]} Mediji su festival deklarisali kao prvo javno istupanje LGBTIQ osoba u BiH. Zbog nasilja i neprihvatanja, festivalje kao takav postao centar interesovanja bosansko hercegovačke, regionalne i međunarodne javnosti, institucija i medija. ^{[27] [35]}

Udruženje Q je 2009. godine objavilo dokumentarni film o Queer Sarajevo Festivalu ^{[36] [37]}, koji je prikazivan na filmskim festivalima u Berlinu (Berlinale) ^[38], San Francisku, New Yorku, Torinu, Pekingu, Beogradu, Zagrebu, kao i širom BiH. Dokumentarac je također bio emitovan na bh. televiziji u maju 2009. godine (Hayd u park).

Udruženje Q je krajem 2008. godine počelo raditi na QSF in-a-box. QSF in-a-box je kutija koja sažima ideju i cilj Queer Sarajevo Festivala 2008. Ova mala kutija sa velikim sadržajem je prvenstveno nastala zbog potrebe da se nedovršene priče ispričaju te poslušaju, u nadi da će ovaj čin transformacije ipak uspjeti dočarati nešto od zamišljenog i nešto od realiziranog Queer Sarajevo Festivala 2008. QSF in-a-box je bio promoviran u maju 2009. u Sarajevu, Zenici, Mostaru i Tuzli i predstavljao je zaokruženje Queer Sarajevo Festivala. Paket je sačinjavao 5 DVD-a sa sadržajima festivala. ^[5]

2009. godine Udruženje Q organizuje drugi po redu Queer Sarajevo Festival- Festival kao i svaki drugi. Zbog dešavanja na prvom QSF-u kao i zbog nemogućnosti da dobiju prostor, organizatori/ke su se odlučili/e za drukčiji koncept festivala. Festival je obilježen postavljanjem 100 bilboarda širom Bosne i Hercegovine, kao i objavljivanjem QSF vizuala u Oslobođenju, Nezavisnim novinama i Danima. QSF video spot je emitovan na BHTV-u a QSF radio spot na BH Radio 1. Odlučilo se na ovakav koncept da bi se izbjegla javna okupljanja imajući u vidu sigurnost posjetitelja/ki. ^{[39] [40]} QSF 2009 je također memorisan u QSF in-a-box, koji je izašao u hiljadu primjeraka.

Ženska soba i CESI u partnerstvu sa DEVE-ama ( Beograd) i Udruženjem Q organizuju prvu konferenciju na temu transrodnosti u regiji: Konferencija Transgresija roda: spolna/rodna ravnopravnost znači više od binarnosti, u Zagrebu 2005 godine. ^{[41] [42]} Konferencija je okupila grupu od 184 osobe iz 22 države, koje su sudjelovale na osam panela, šest radionica i okruglom stolu na kojem se raspravljalo o jeziku, kao i na drugim filmskim, umjetničkim i kulturnim programima. Središnja grupa organizatora/ica konferencije „Transgresija roda” poslije toga je 2006. godine napravila edukativnu knjižnicu pod nazivom Kreacija spola? roda?, čiji je cilj bio učvrstiti znanje koje su koristili/e u svojim obrazovnim i aktivističkim projektima sa studentima/cama i aktivistima/cama diljem postjugoslavenske regije. Zbog pozitivnih povratnih informacija i velikog interesa koji je bio pokazan za ovu publikaciju, 2008. i 2010. godine bile su objavljene dvije revidirane i proširene verzije, sa 13 000 kopija distribuiranih na regionalnoj i međunarodnoj razini. ^{[43] [44]} Otvaranje prema regiji i umrežavanje ostvareni zahvaljujući distribuciji i korištenju knjižnice, bili su omogućeni suradnjom između Ženske sobe, feminističke nevladine organizacije iz Zagreba, te Udruženja Q, LGBTIQ nevladine organizacije iz Sarajeva. ^[43]

Udruženje Q je bila jedna od organizacija koja je ko-inicirala formiranje SEE Q (South Eastern European Queer) mreže u septembru 2003. godine. ^[45] SEE Q mreža je okupila aktivista/ice iz bivše Jugoslavije i predstavnike/ice 20 LGBT organizacija iz Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Srbije i Crne gore tada, Kosova i Makedonije. ^[46] Na poziv Udruženja Q, dva sastanka Mreže su održana u Sarajevu, početkom 2004. i početkom 2005. godine.

Zajedničkim snagama, mreža se bavila promovisanjem i zaštitom ljudskih prava LGBTIQ populacije, kao i sprječavanjem diskriminacije i nasilja na osnovu seksualne orijentacije, rodnog identiteta i izražavanja te (inter)spolnih karakteristika, kako na regionalnom, tako i na međunarodnom nivou. ^[43] Mreža je radila na regionalnom projektu LGBTI lobiranja, zagovaranja i regulative javnom mnijenja. Ovo je ujedno bio i prvi LGBTI regionalni projekat koji je obuhvatao regionalnu koordinaciju i ishodišta javnog djelovanja. ^[47] Od 2007. godine SEE Q mreža je neaktivna dok je 2009. prestala sa radom na preostalim projektnim aktivnostima. ^[48]

Udruženje Q je bila jedna od članica Omladinske mreže Bosne i Hercegovine. ^[49]

• 1+1=0 : Analiza srednjoškolskih udžbenika o LGBTIQ pojmovima u Bosni i Hercegovini, Udruženje Q. ^[50]
• LGBTIQ vježbanka: O spolu, rodu, seksualnoj orijentaciji i seksualnosti, Udruženje Q za promicanje i zaštitu kulture, identiteta i ljudskih prava queer osoba. ^[44]
• Spomenar-kao i svaki drugi. ^[51]
• Nevidljivo Q?: pitanje ljudskih prava i potreba LGBTIQ osoba u Bosni i Hercegovini ^[52]
• The Invisible Q? Human Rights Issues and Concerns of LGBTIQ persons in Bosnia and Herzegovina ^[53]
• Na-strani: Zbornik radova o seksualnosti. ^[54]
• Aktivizam kroz riječi: Javne ličnosti o LGBTIQ temama u Bosni i Hercegovini (On-line publikacija).
• Prava i slobode LGBTIQ osoba u Bosni i  Hercegovini: Analiza relevantnih pravnih akata. ^{[55] [56]}
• Analiza terminologije koja se odnosi na LGBTIQ populaciju u štampanijim medijima u Bosni i Hercegovini. ^[57]
• LGBTTIQ i zdravlje: Istraživanje specifičnih potreba LGBTTIQ populacije u Bosni Hercegovini

U saradnji sa drugima:

• O spolu, rodu i seksualnom i reproduktivnom zdravlju : Radionice SOS Kinderdorf. ^[58]
• Kreacija Spola? Roda?, prvo izdanje ^[59]
• Kreacija Spola? Roda?, drugo izdanje ^[60]
• Creation of Sex? Gender? ^[61]
• LGBTIQ vježbanka: O spolu, rodu, seksualnoj orijentaciji i seksualnosti, Udruženje Q za promicanje i zaštitu kulture, identiteta i ljudskih prava queer osoba.